Zgodnie z ustawą księgę przychodów i rozchodów muszą prowadzić podmioty wykonujące działalność gospodarczą: osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych a także spółki partnerskie- jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży nie przekraczają równowartości 1.200.000 Euro.
Księgę przychodów i rozchodów muszą prowadzić również podatnicy będący armatorami prowadzący jednocześnie działalność opodatkowaną podatkiem tonażowym oraz działalność opodatkowaną podatkiem dochodowym. W tym przypadku podatnicy są zobowiązani wyodrębnić przychody i koszty z podziałem na poszczególne rodzaje działalności.
Ponadto do prowadzenia obowiązkowej księgi przychodów i rozchodów zobligowani są również:
- wszyscy podatnicy wykonujący działalność na podstawie umów agencyjnych i umów zlecenia, zawieranych na podstawie odrębnych przepisów
- podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej, pod warunkiem , że wcześniej wyrazili wolę prowadzenia tychże ksiąg
- duchowni, którzy wcześniej zrzekli się opłacania podatku dochodowego w postaci ryczałtu.
Osoba fizyczna, spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna lub spółka partnerska osób fizycznych może, ale nie musi, prowadzić księgi rachunkowe od początku kolejnego roku podatkowego, jeżeli ich przychody z prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym były niższe niż równowartość 1.200.000 Euro.
W takim przypadku osoba fizyczna lub wspólnicy spółek muszą zawiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego o swoim zamiarze.
Zauważalne się stało, że przedsiębiorcy podejmują się celowego zmniejszania uzyskiwanych przychodów tak, aby ominęła ich konieczność przejścia na księgi rachunkowe. Powodem takich działań jest stopień komplikacji prowadzenia ksiąg przychodów i rozchodów oraz związane z tym większe koszty. Innym sposobem uniknięcia prowadzenia księgi jest zakładanie drugiego przedsiębiorstwa biorącego na siebie część sprzedaży. Wszystko po to , aby nie przekroczyć obowiązkowego limitu, by przychody nie przekroczyły 1.200.000 Euro.
